Ewidencja odpadów
21 czerwca 2022 (aktualizacja)
Ewidencja odpadów 2022
W 2022 roku ewidencję odpadów prowadzi się tylko i wyłącznie za pośrednictwem indywidualnego konta w BDO – Bazie danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce odpadami. Okres przejściowy umożliwiał prowadzenie ewidencji odpadów w formie papierowej tylko przed 1 stycznia 2021. Przepisy nowelizujące ustawę o odpadach z dniem 1 stycznia 2022 wprowadziły nowe obowiązki w ewidencji odpadów. Od 2022 roku obowiązuje nowa definicja odpadów komunalnych zwolnionych z ewidencji odpadów u ich wytwórcy. Znacząco ogranicza ona możliwości uzyskania statusu wytwórcy odpadów komunalnych między innymi dla firm produkcyjnych, budowlanych czy rolników. 1 stycznia 2022 roku skończył się okres przejściowy dla wytwórców odpadów w zakresie magazynowania odpadów, które jest ściśle związane z ewidencją odpadów. W 2022 roku nowe zasady magazynowania odpadów dotyczą już wszystkich wytwórców. 1 stycznia 2022 pojawiły się także nowe obowiązki oraz nowe funkcje w systemie BDO w zakresie KEO dla prowadzących odzysk odpadów. Podsumowanie tych zmian znajdziesz w rozdziale „Ostatnie zmiany w systemie BDO”, naszego poradnika „Ewidencja odpadów 2022”. Pod koniec 2021 roku weszły w życie nowe przepisy ustawy o odpadach w zakresie odpowiedzialności oraz nakładania kar w związku z wytwarzaniem lub gospodarowaniem odpadami.
Po zakończeniu okresu przejściowego dla ewidencji odpadów podmiot zobowiązany do prowadzenia ewidencji odpadów w praktyce bez dostępu do indywidualnego konta w systemie BDO nie są w stanie prowadzić ewidencji odpadów. Brak dostępu do systemu BDO uniemożliwi także jakikolwiek udział w obrocie odpadami w 2022 roku. Nie ma możliwości przekazania, transportu lub przyjęcia odpadu.
BŁĘDY w ewidencji odpadów w BDO! CO ZROBIĆ?
JAKIE NOWE KARY w 2022 roku?
W 2022 roku ewidencję odpadów prowadzi się na bieżąco w systemie BDO. Z wprowadzeniem systemu BDO uchylono zapisy art. 69 ust. 5 oraz art. 70 ust. 2 ustawy o odpadach zezwalające na ewidencję odpadów niezwłocznie po zakończeniu miesiąca, którego dotyczy. W praktyce oznacza to obowiązek dokonania wpisu w karcie ewidencji odpadów w systemie BDO o wytworzeniu odpadu przed wprowadzeniem KPO przekazującej ten odpad. Co prawda na chwile obecną system BDO pozwala dokonać operacji przekazania odpadu bez wpisu w KEO, ale brak jest podstawy prawnej, która by na to zezwalała. Należy pamiętać, że organy kontrolne, takie jak policja, GIOŚ lub WIOŚ, mogą mieć wgląd on-line do naszych dokumentów ewidencyjnych zapisanych w systemie BDO. W takiej sytuacji wystawiona przez nas KPO powinna mieć zawsze pokrycie we wpisach dokonanych dla KEO prowadzonej dla danego rodzaju odpadów.
Dla ustalenia częstotliwości dokonywania wpisów w ewidencji odpadów kluczowy jest przede wszystkim sam moment wytworzenia odpadów u wytwórcy. Wpisu z oczywistych przyczyn nie można dokonać, jeżeli odpad nie powstał. Odwołując się do definicji odpadów, o której pisaliśmy w rozdziale 2 naszego poradnika BDO, warto przypomnieć, że odpad powstaje z datą, w której zaistnieje jedna z trzech przesłanek ustawowych.
W dniu 23 września 2021 roku weszła w życie nowelizacja ustawy o odpadach, która poszerzyła katalog administracyjnych kar pieniężnych dla wytwórców odpadów oraz gospodarujących odpadami. Karane będzie między innymi nieprowadzenie kart ewidencji odpadów albo prowadzenie ewidencji w sposób nieterminowy lub niezgodnie ze stanem rzeczywistym. Minimalna kara związana z ewidencją odpadów wzrosła do 1000 zł. Zmienił się również tryb nakładania sankcji i co za tym idzie przesunięto część odpowiedzialności z osoby prowadzącej ewidencję odpadów na podmiot w imieniu którego jest ona prowadzona. Szczegóły nowych przepisów opisujemy w nowym rozdziale naszego poradnika BDO „Odpowiedzialność oraz kary za nieprzestrzeganie ustawy o odpadach”.
Wymogi dotyczące dokumentów stosowanych na potrzeby ewidencji odpadów za pośrednictwem indywidualnego konta w systemie BDO zostały określone w art. 67 ustawy o odpadach. Dotychczasowe rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 25 kwietnia 2019 r. w sprawie wzorów dokumentów stosowanych na potrzeby ewidencji odpadów zostało uchylone. Brak konkretnych rozporządzeń w zakresie karty ewidencji odpadów utrudnia prawidłowe prowadzenie ewidencji odpadów.
Dla każdego podmiotu, należy dokonać indywidualnej analizy jak powinna być prowadzona gospodarka odpadami oraz ewidencja odpadów. Indywidualnie należy także określić z jaką częstotliwości należy dokonywać wpisów w ewidencji odpadów. Trzeba uwzględnić przepisy ustawy o odpadach oraz kilka szczegółowych rozporządzeń dotyczących np. magazynowania lub przekazywania odpadów . Na wymogi prawne nakładają się wymogi sytemu BDO oraz praktyka stosowana przez WIOŚ w trakcie kontroli podmiotów. Warto pamiętać, że dla organu kontrolnego najłatwiej nałożyć karę w przypadku gdy np. wytwórca odpadów nieświadomie w karcie ewidencji odpadów udokumentuje postępowanie sprzeczne z ustawą o odpadach. Dlatego by prawidłowo prowadzić kartę ewidencji odpadów niezbędna jest odpowiednia wiedza. Z drugiej strony wypełniona raz prawidłowo karta ewidencji odpadów może być w kolejnych latach po prostu powielana.
Od 31 stycznia 2022 r. NOWA WERSJA BDO!
Ewidencja odpadów w poprzednich latach
Od 1 maja 2019 obowiązują nowe wzory karty przekazania odpadów oraz karty ewidencji odpadów! Nowe rozporządzenie zostało opublikowane w dniu 30 kwietnia 2019 r. O konieczności wydania nowych rozporządzeń pisaliśmy już wcześniej ale dla wielu przedsiębiorców jest to zaskoczenie. Nowe wzory dokumentów zostały pozbawione rubryki z numerem regon. Dodatkowo nowe wzory dokumentów nie muszą już być opatrzone pieczęcią firmową. Zmianie uległa więc szata graficzna KPO oraz KEO. Także dla zbiorczej karty przekazania odpadów od maj 2019 należy stosować nowy wzór KPO. Dla przedsiębiorców prowadzących, karty ewidencji odpadów oznacza to konieczność założenia nowej karty KEO dla każdego kodu odpadu od maja 2019. Przedsiębiorcy, którzy będą nadrabiać obowiązki ewidencyjne za 2019 rok w związku z rejestracją w BDO, powinni pamiętać, że inne wzory obowiązują do kwietnia a inne od maja 2019 roku. Oczywiście korzystając z programuj Ewidencja odpadów użytkownicy mają zagwarantowane ewidencję zgodnie z obowiązującymi wzorami.
Ewidencja odpadów w 2019 roku, jak będzie wyglądać jakie zmiany obowiązują od 1 stycznia 2019? Główna zmiana w ewidencji odpadów spowodowana jest wygaśnięciem przepisów przejściowych dotyczących rocznych sprawozdań odpadowych oraz dokumentów służących do ewidencji odpadów. Spójrzmy jednak chronologicznie na zmiany. W poprzednim roku nowością w ewidencja odpadów był rejestr BDO. Sprawdzimy w nim np. czy odbiorca odpadów posiada niezbędne zezwolenia i czy w związku z tym możemy przekazać mu odpad. tak więc najbardziej oczywistą zmianą w ewidencji odpadów w 2019 roku będzie konieczność umieszczania numeru rejestrowego BDO na karcie przekazania odpadu oraz karcie ewidencji odpadu. Program ewidencja odpadów robi to automatycznie. To nie koniec zmian w ewidencji odpadów. Niezbędne są kolejne zmian w ewidencji odpadów. Skoro w 2020 roku trzeba złożyć nowe sprawozdanie odpadowe za 2019 rok to wszystkie nowe niezbędne, do ewidencji odpadów informacje musimy gromadzić już od 1 stycznia 2019. Podstawowy problem to, jakie informacje o odpadach musi gromadzić przedsiębiorca zobowiązany do prowadzenia ewidencji odpadów w 2019 roku? Przypominamy, że z dniem 1 maja 2019 r. upływa termin wydania nowego rozporządzenia określającego wzory dokumentów wykorzystywanych w ewidencji odpadów.
Od 1 stycznia 2022 r. NOWE OBOWIĄZKI W BDO!
Ewidencja odpadów na bieżąco tylko w BDO!
Konieczność wydania nowego rozporządzenia wynika między innymi z art. 232 Ustawy z dnia 6 marca 2018 r. przepisy wprowadzające ustawę – Prawo przedsiębiorców oraz inne ustawy dotyczące działalności gospodarczej(Dz.U.2018.650).
Co dalej z ewidencją odpadów?
Zgodnie z ustawą o odpadach (art. 237aa) za 2019 rok będziemy składać nowe sprawozdania odpadowe!
Najbliższe lata będą wyjątkowo trudne dla przedsiębiorców ewidencjonujących odpady. Wprowadzone zostaną zmiany w ewidencji oraz w sprawozdaniach dla Marszałka województwa. Od 2019 roku roczne sprawozdanie o odpadach nie będzie składane w formie papierowej, lecz dane zbiorcze przesyłane będą elektronicznie za pomocą indywidualnego konta w BDO. Choć niema pewności czy Ministerstwo środowiska zdąży na czas z pracami nad nowym systemem. Zapewne zmieni się także zakres danych wykazywanych w sprawozdaniach. Czy do tego czasu zmienią się dokumenty ewidencyjne, nie jest w tym momencie jasne. Możliwa jest sytuacja, w której będzie istniał obowiązek wykazywania w sprawozdaniach rocznych informacji niezawartych wprost w ewidencji odpadów.
Zmiany w ewidencji odpadów!
Od 1 stycznia 2022 r. NOWE OBOWIĄZKI W BDO!
Ewidencja odpadów na bieżąco tylko w BDO!
Wiadomo, że zmiany w ewidencji odpadów związane ściśle z BDO zostały przełożone na 2020 rok. Dotyczy to karty odpadów komunalnych czy wykazywania w karcie przekazania odpadów godziny rozpoczęcia transportu lub godziny przejęcia odpadów. Nie wiadomo kiedy ministerstwo zdecyduje się na zmianę dokumentów ewidencyjnych?
Nadany numer rejestrowy powinien pojawić się w dokumentach ewidencyjnych. By tak się stało należy pamiętać by uzupełnić w programie Ewidencja odpadów zarówno własny numer rejestrowy jak i numer BDO kontrahentów w katalogu Posiadacze odpadów. Nasz program weryfikuje poprawność wprowadzonego numeru rejestrowego BDO. Dodatkowo w programie dzięki integracji z BDO można sprawdzić wpisy kontrahenta w rejestrze.
Co warto wiedzieć o ewidencji odpadów?
Każdy posiadacz odpadów, niezależnie w jaki sposób wszedł w posiadanie odpadów musi prowadzić ewidencję odpadów. Ustawodawca (art. 66 ustawy o odpadach) mówi zarówno o ilościowej jaki jakościowe ewidencji odpadów prowadzonej zgodnie z aktualnie obowiązującym katalogiem odpadów. W zdecydowanie większości przypadków ewidencja odpadów sprowadza się do gromadzenia niezbędnych informacji o odpadach w firmie. Zgromadzone informacje należy ująć w trzech rodzajach dokumentów:
- Karta przekazania odpadu – wystawiana na bieżąco w kilku egzemplarzach przez posiadacza odpadów
- Karta ewidencji odpadu – wystawiana raz na miesiącu lub raz w miesiącu uzupełniana
- Roczne zestawienie danych o odpadach dla marszałka województwa – przesyłane raz w roku do 15 marca za rok poprzedni
Pamiętaj twoja ewidencja odpadów musi być prowadzona na bieżąco! Ustawodawca określił, w art. 70 ustawy o odpadach do kiedy najpóźniej należy dokonać wpisu w ewidencji odpadów. Posiadacz odpadu musi dokonać wpisów do kart ewidencji odpadów, niezwłocznie po zakończeniu każdego miesiąca.
Dowiedz się więcej o programie Ewidencja odpadów 2020
Należy pamiętać, że ewidencja odpadów musi być prowadzona zgodnie z ustawą o odpadach z uwzględnieniem ostatnich nowelizacji. W naszych artykułach opisujemy jak wypełnić bez błędu dokumenty służące do ewidencji odpadów. Piszemy krok po kroku jak wypełnić prawidłowo kartę przekazania odpadu oraz kartę ewidencji odpadów, Oczywiście dokumenty te można także wygenerować automatycznie korzystając z naszego programu ewidencja odpadów maj 2020. Zaletą jest znaczne przyśpieszenie ewidencji odpadów oraz gwarancja 100% zgodności z obowiązującymi przepisami prawa.
Najczęściej popełniane błędy w Ewidencji odpadów
Ewidencja odpadów często prowadzona jest błędnie o czym dowiadujemy się dopiero podczas kontroli. Najczęściej popełnianym błędem to brak ewidencji odpadów. Wielu przedsiębiorców nie prowadzi ewidencji odpadów nie zdając sobie sprawy że ten obowiązek dotyczy ich firmy. Problem ten zostanie rozwiązany w 2019 roku. Od 2019 roku a z pewności już w 2020 roku coraz trudniej będzie przekazać odpad bez numeru rejestrowego BDO. Odbiorcy odpadów będą wymagać by firmy uzyskały wpis do BDO a od tego momentu Urząd marszałkowski będzie wiedział, że masz obowiązek prowadzić ewidencję odpadów. Najpóźniej gdy nie złożysz sprawozdania odpadowego za 2019 rok urząd zainteresuje się twoją firmą.
Zacznij prowadzić ewidencję odpadów, bądź w zgodzie z przepisami uniknij kar.
Inne często popełniane błędy w ewidencji odpadów:
- Nie prowadzenie karty ewidencji odpadów (uproszczona ewidencja odpadów)
- Brak numeracji karty ewidencji odpadów
- Podawanie masy w dokumentach ewidencyjnych w kg
- Ewidencja tylko wybranych odpadów
- Ewidencja odpadów komunalnych
- Nieprawidłowa ewidencja odpadów wytworzonych poza instalacją
Brak numeru BDO na karcie ewidencji odpadów - Ewidencja odpadów wspólna dla kilku miejsc prowadzenia działalności
Warto uniknąć powyższych błędów w ewidencji odpadów!
Ewidencji odpadów – przechowywanie, udostępnianie dokumentów oraz kontrole
Każdy posiadacz odpadów ma obowiązek do przechowywania dokumentów ewidencji odpadów, przez 5 lat. Okres ten liczyć należy od końca roku kalendarzowego, w którym sporządzono dokumenty ewidencyjne. Wyjątek tu stanowią składowiska odpadów, które muszą zachować dokumenty do momentu zamknięcia składowiska odpadów.
Przedsiębiorca będący posiadaczem odpadów jest obowiązany do udostępniania dokumentów ewidencji odpadów na żądanie organów uprawnionych do przeprowadzania kontroli. Z reguły ewidencję odpadów kontroluje Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska (WIOŚ).
Marszałek województwa może zobowiązać przedsiębiorcę do przedłożenia dokumentów ewidencji odpadów, w przypadku gdy sprawozdanie odpadowe (art. 73 i art. 75 ustawy o odpadach), budzi wątpliwości urzędu co do prawidłowości wypełnienia lub gdy jest to niezbędne do prowadzenia postępowań z zakresu ochrony środowiska należących do jego właściwości.
UWAGA
Kontroli spodziewać mogą się przedsiębiorcy zarejestrowani w rejestrze BDO, którzy nie złożyli rocznych sprawozdań odpadowych czyli zbiorczego zestawienia danych o odpadach dla Marszałka województwa!
Jeżeli zarejestrowałeś się w rejestrze BDO ale nie prowadzisz ewidencji odpadów i nie składałeś dotychczas rocznych sprawozdań odpadowych powinieneś rozpocząć ewidencję odpadów.
Zerowa ewidencja odpadów
Niektórzy przedsiębiorcy stają przed problemem „zerowej ewidencji odpadów”. Dzieje się tak w przypadku gdy w pozwoleniu odpadowym lub pozwoleniu zintegrowanym mają zgodę na wytwarzanie konkretnego kodu odpadów a w danym roku go faktycznie nie wytworzyli. Powstaje pytanie czy w takim przypadku w ramach ewidencji odpadów należy wystawić kartę ewidencji odpadów. Sytuację ta nabiera szczególnego znaczenia gdy Urząd Marszałkowski twierdzi, że nie wystawienie np. karty ewidencji odpadów jest naruszeniem przepisów. Należy tu zauważyć, że na gruncie ustawy o odpadach zgodnie z art. 70 obowiązek wystawienia karty ewidencji odpadów spoczywa na posiadaczu odpadu. Zadajmy więc sobie pytanie, czy przedsiębiorca może być posiadaczem odpadu który nie został wytworzony? Pytanie to pozostaje oczywiście pytaniem retorycznym. Niemniej jednak należy zauważyć, że niektóre Urzędy Marszałkowskie przyjmują stanowisko odmienne. W tej sytuacji należy rozważyć czy pomimo braku wyraźnego wymogu ustawowego nie dołączyć do rocznego zestawienia, oświadczenie przedsiębiorcy o nie wytworzeniu w danym roku danego odpadu.
EWIDENCJA ODPADÓW 2022 W SYSTEMIE BDO
Uproszczona ewidencja odpadów
Jak wykazałem wyżej ewidencję odpadów co do zasady prowadzi się z wykorzystaniem takich dokumentów jak karty przekazania odpadów oraz kart ewidencji odpadów. Wybrane podmioty mogą prowadzić uproszczoną ewidencję odpadów. Zgodnie z art. 71 ustawy o odpadach uproszczoną ewidencję odpadów mogą prowadzić:
- Wytwórcy odpadów niebezpiecznych, którzy w dany roku wytworzyli mniej niż 100 kg (0,1 Mg) odpadów niebezpiecznych.
- Wytwórcy odpadów innych niż niebezpieczne(poza odpadami komunalnymi), którzy w dany roku wytworzyli mniej 5 ton (5 Mg) odpadów.
- Transportujący odpady, którzy wykonują tylko i wyłącznie usługę transportu odpadów.
- Dysponujący powierzchnią ziemi, na której komunalne osady ściekowe są stosowane jako nawóz.
Uproszczona ewidencja odpadów oznacza, że uprawniony podmiot nie musi wystawiać co miesiąc karty ewidencji odpadów. Wystarczą w takim przypadku tylko karty przekazania odpadu. Należy pamiętać, że uproszczona ewidencja odpadów nie zwalnia z obowiązku składania corocznego zestawienia o odpadach do Marszałka Województwa.
| Najczęściej MANDATY za BRAK ewidencji odpadów dostają |
| Firmy produkcyjne |
| Gabinety stomatologiczne |
| Gabinety lekarskie |
| Warsztaty samochodowe |
| Tartaki |
| Studia tatuażu |
| Zakłady rzemieślnicze |
| Weterynarze |
| Firmy budowlane |
| Firmy remontowe |
Kto musi prowadzić ewidencję odpadów
W art. 66 ustawy o odpadach ustawodawca wyjaśnia, kto ma obowiązek prowadzić ewidencję odpadów. Obowiązek ewidencjonowania odpadów oraz składania rocznych sprawozdań odpadowych mają wszyscy przedsiębiorcy, którzy wytwarzają inne odpady niż komunalne. Poza firmami zajmującymi się profesjonalnie odpadami, ewidencję odpadów prowadzić muszą wytwórcy odpadów czyli firmy produkcyjne. Przykładowo do ewidencji odpadów zobowiązane są warsztaty samochodowe, gabinety stomatologiczne oraz lekarskie, weterynarze, firmy budowlane i wykonujące remonty. Często do ewidencji odpadów zobowiązane są duże sklepy lub hurtownie zakłady fryzjerskie lub kosmetyczne. Dobrym przykładem firmy zobowiązanej do prowadzenia ewidencji odpadów może być tartak. W większości przypadków tartak nie tylko wytwarza odpady ale także często poddaje je termicznej obróbce (R1) np. ogrzewając zakład spalają w kotle trociny. Małe warsztaty samochodowe także często błędnie myślą, że są zwolnione z obowiązku prowadzenia ewidencji odpadów tymczasem olej spuszczony z samochodu klienta lub wyjęty z niego akumulator należy traktować jako wytworzony przez warsztat samochodowy.
Istnieją jednak kilka wyjątków od tej zasady. Minister Środowiska określił, w drodze rozporządzenia, dla których odpadów i w jakiej ilości przedsiębiorcy nie ma obowiązku prowadzenia ewidencji odpadów. Zwolnienie z ewidencji odpadów wynika więc z szkodliwością wytwarzanych odpadów oraz wytwarzania niewielkich ilości odpadów. Niema tu jednak uznaniowości! Lista zwolnionych odpadów wynika z rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 12 grudnia 2014 r. w sprawie rodzajów odpadów i ilości odpadów, dla których nie ma obowiązku prowadzenia ewidencji odpadów.
Od 1 stycznia 2022 r. NOWE OBOWIĄZKI W BDO. Ewidencja odpadów na bieżąco tylko w BDO!
RODZAJE I ILOŚĆ ODPADÓW, DLA KTÓRYCH NIE MA OBOWIĄZKU PROWADZENIA EWIDENCJI ODPADÓW(wersja do 31 grudnia 2019)
| Rodzaj odpadów | Kod odpadów | Ilość odpadów [Mg]/rok | Ilość odpadów [kg]/rok |
| Odpadowa masa roślinna | 02 01 03 | bez limitu | bez limitu |
| Odchody zwierzęce | 02 01 06 | bez limitu | bez limitu |
| Odpady kory i korka | 03 01 01 | do 10 Mg | do 10 000 kg |
| Trociny, wióry, ścinki, drewno, płyta wiórowa i fornir inne niż wymienione w 03 01 04 | 03 01 05 | do 10 Mg | do 10 000 kg |
| Odpadowy toner drukarski inny niż wymieniony w 08 03 17 | 08 03 18 | do 0,1 Mg | do 100 kg |
| Sorbenty, materiały filtracyjne, tkaniny do wycierania (np. szmaty, ścierki) i ubrania ochronne inne niż wymienione w 15 02 02 | 15 02 03 | do 0,1 Mg | do 100 kg |
| Zużyte urządzenia inne niż wymienione w 16 02 09 do 16 02 13 | 16 02 14 | 0,005 Mg | 5 kg |
| Elementy usunięte ze zużytych urządzeń inne niż wymienione w 16 02 15 | 16 02 16 | 0,005 Mg | 5 kg |
| Baterie alkaliczne (z wyłączeniem 16 06 03) | 16 06 04 | 0,005 Mg | 5 kg |
| Inne baterie i akumulatory | 16 06 05 | 0,005 Mg | 5 kg |
| Odpady betonu oraz gruz betonowy z rozbiórek i remontów | 17 01 01 | do 5 Mg | do 5 000 kg |
| Gruz ceglany | 17 01 02 | do 5 Mg | do 5 000 kg |
| Odpady innych materiałów ceramicznych i elementów wyposażenia | 17 01 03 | do 5 Mg | do 5 000 kg |
| Drewno | 17 02 01 | do 5 Mg | do 5 000 kg |
| Szkło | 17 02 02 | do 5 Mg | do 5 000 kg |
| Tworzywa sztuczne | 17 02 03 | do 5 Mg | do 5 000 kg |
| Gleba i ziemia, w tym kamienie, inne niż wymienione w 17 05 03 | 17 05 04 | do 5 Mg | do 5 000 kg |
| Materiały budowlane zawierające gips inne niż wymienione w 17 08 01 | 17 08 02 | do 5 Mg | do 5 000 kg |