4 listopada 2024 (aktualizacja)

W zeszłym miały zacząć obowiązywać nowe zasady dotyczące zbierania i odbierania odpadów budowlanych i rozbiórkowych. W praktyce oznaczałyby one obowiązek segregacji odpadów budowlanych przez ich wytwórcę na budowach. W ostatniej chwili weszła w życie ustawa o szczególnej ochronie niektórych odbiorców paliw gazowych w 2023 r., która odroczyła rewolucyjne i trudne zmiany. Ustawa pozornie niezwiązana z ustawą o odpadach wprowadziła w ostatniej chwili tylnymi drzwiami zmiany w zakresie gospodarki odpadami oraz BDO. Nowe przepisy między innymi odsuwają w czasie wprowadzenie nowych obowiązków dotyczących selektywnego odbierania odpadów budowlanych. Oznacza to, że obowiązek segregacji odpadów budowlanych wejdzie w życie dopiero od 2025 roku. Więcej przeczytasz w naszym poradniku BDO 2024 w rozdziale „Odpady budowlane”.

Odpady budowlane

Firmy odbierające odpady budowlane dopiero od 2025 roku nie będą mogły odbierać zmieszanych odpadów budowlanych. Chodzi tu między innymi o niezwykle często spotykany na budowach kod odpadów „17 09 04 Zmieszane odpady z budowy, remontów i demontażu”.

Prace nad doprecyzowaniem przepisów dotyczących odpadów budowlanych

W maju 2024 na dobre ruszyły prace nad nowelizacją ustawy o odpadach związaną z obowiązkiem segregacji odpadów budowlanych i rozbiórkowych (art. 101a u.o.) na co najmniej 6 frakcji (drewno, metale, szkło, tworzywa sztuczne, gips, odpady mineralne, w tym beton, cegłę, płytki i materiały ceramiczne oraz kamienie).

Aktualny projekt art. 101a ustawy o odpadach zakłada:

• Za wysegregowanie i właściwe zagospodarowanie odpadów odpowiada wytwórca
• Wytwórca może zlecić wykonania obowiązku segregacji innemu podmiotowi na podstawie pisemnej umowy
• Teoretycznie odpady może przejąć zarówno zbierający odpady jak i przetwórca odpadów
• W praktyce zgodnie z obowiązującymi przepisami podmiot zbierający odpady nie może prowadzić sortowania odpadów, które prowadzi do zasadniczej zmiany klasyfikacji (kodu) odpadów (art. 3 ust. 1 pkt 34 u.o.)
• Oznacza, to że proponowane przepisy umożliwiają przekazanie odpadów przez wytwórcę tylko do podmiotu przetwarzającego odpady❗

Zasadniczy problem z proponowanymi przepisami (art. 101a u.o.) polega więc na tym, że na rynku brakuje podmiotów, które mają zgodnie z prawem możliwość przejęcia obowiązku segregacji od wytwórców, które w myśl przepisów jest traktowane jako przetwarzanie odpadów.
Jeżeli wytwarzasz odpady budowlane zazwyczaj przekazujesz je do podmiotu zbierającego odpady a nie do przetwórcy odpadów.

Obowiązek segregacji odpadów budowlanych od 2023 2025

Od 1 stycznia 2025 roku odpady budowlane i rozbiórkowe zbiera się oraz odbiera selektywnie, z podziałem na co najmniej sześć frakcji: drewno, metale, szkło, tworzywa sztuczne, gips, odpady mineralne (beton, cegłę, płytki i materiały ceramiczne oraz kamienie). Nowy obowiązek segregacji odpadów budowlanych wynika pośrednio z art. 101a ustawy o odpadach.

W praktyce oznacza to, że wytwórca odpadów budowlanych powinien dokonać wstępnej segregacji tych odpadów na powyższe sześć frakcji. Jeżeli tego nie zrobi, odpady nie będą mogły być odebrane z palcu budowy, a gdy zostaną odebrane nieselektywnie, może zostać nałożona kara administracyjna. Artykuł 101a ustawy o odpadach nakazuje selektywne zbieranie odpadów budowlanych także wytwórcy odpadów. Artykuł 101a ustawy o odpadach zakłada co prawda zwolnienia z obowiązku selektywnego zbierania i odbierania odpadów budowlanych w trzech przypadkach, ale zwolnienie to jest w dużej mierze pozorne, ponieważ wiąże się z obowiązkiem rozsortowania odpadów budowlanych przez odbiorcę.

Obowiązek selektywnego zbierania i odbierania odpadów budowlanych o rozbiórkowych nie dotyczy(wyjątki od selektywnego zbierania odpadów):

• odpadów budowlanych pochodzących z gospodarstw domowych
• odpadów budowlanych przyjmowanych do punktów selektywnego zbierania odpadów komunalnych (PSZOK)
• odpadów budowlanych i rozbiórkowych, dla których nie ma obowiązku prowadzenia ewidencji odpadów określonych w rozporządzeniu ministra klimatu z dnia 23 grudnia 2019 r. w sprawie rodzajów odpadów i ilości odpadów, dla których nie ma obowiązku prowadzenia ewidencji odpadów (patrz zwolnienie przedmiotowe z obowiązku ewidencji odpadów).

W powyższych przypadkach odpady budowlane i rozbiórkowe, które nie zostały zebrane i odebrane w sposób selektywny, podlegają sortowaniu na sześć frakcji przez odbierającego odpady.

Zmieszane odpady budowalne (170904) od 2023 2025 roku

W nowych przepisach nie zakazano bezpośrednio stosowania konkretnych kodów odpadów, np. 17 09 04 Zmieszane odpady z budowy, remontów i demontażu. Możemy teoretycznie przekazać, a odbiorca może odebrać taki kod odpadów. Sam fakt wystawienia Karty przekazania odpadów (KPO) z kodem 17 09 04 lub 17 02 04* nie będzie przesądzał o złamaniu nakazu selektywnego zbierania i odbierania odpadów budowlanych (art. 101a ustawy o odpadach). Wśród odbieranych zmieszanych odpadów budowlanych (17 09 04) nie może jednak być żadnej z sześciu frakcji, które muszą być zbierane oddzielnie (drewno, metale, szkło, tworzywa sztuczne, gips, odpady mineralne). Także w praktyce Karty przekazania odpadów (KPO) z kodem 17 09 04 lub 17 02 04* będą zdarzały się bardzo rzadko. Jeżeli mamy na terenie budowy zgromadzone zmieszane odpady budowlane, zalecane było by przekazanie ich przed 1 stycznia 2023 roku.

EWIDENCJA ODPADÓW BUDOWLANYCH W BDO

Odpady budowlane zasady ewidencji odpadów

Odpady budowlane stanowią szczególną kategorię odpadów. Ustawodawca przewidział odrębne zasady zarówno gospodarowania odpadami budowlanymi, jak i ewidencjonowania w systemie BDO odpadów budowlanych.

Najważniejsze regulacje dotyczące odpadów budowlanych:

• Przepisów ustawy o odpadach nie stosujemy do materiałów występujących w stanie naturalnym, wydobytych w trakcie robót budowlanych i zastosowanych do celów budowlanych na tym terenie
• Zakaz uznawania odpadów budowlanych za odpady komunalne.
• Zwolnienie z obowiązku ewidencji odpadów tylko dla osób fizycznych samodzielnie prowadzących roboty budowlane.
• Odrębne zasady uznawania podmiotu za wytwórcę/posiadacza odpadów powstałych w wyniku świadczenia usług budowlanych art. 3 ust. 1 pkt 32 ustawy o odpadach.
• Odrębne zasady prowadzenia ewidencji odpadów w przypadku odpadów budowlanych wytworzonych w ramach świadczenia usług budowlanych poza siedzibą firmy.
• Zwolnienie z obowiązku ewidencji odpadów wytwórców określonych małych ilości odpadów budowlanych.
• Obowiązek segregacji odpadów budowlanych od 1 stycznia 2023 roku oraz nakaz selektywnego zbierania i odbierania odpadów budowlanych.

REWOLUCJA W ODPADACH BUDOWLANYCH