Rejestr BDO 2024
4 listopada 2024 (aktualizacja)
BDO – Baza danych odpadowych 2024. Ewidencja, sprawozdania, rejestracja. Nowe obowiązki.
W 2024 roku rejestr BDO nadal pozostaje obowiązkowym narzędziem gospodarki odpadowej, natomiast zmianie ulegną pewne szczegółowe wymagania. Po kolejnych dużych aktualizacjach i pełnym udostępnieniu wszystkich modułów rejestru BDO można uznać, że system BDO działa w niezbędnym zakresie – czyli jako publiczny rejestr BDO oraz jako system BDO (ewidencja odpadów, sprawozdawczość w BDO). Czy system BDO umożliwia przedsiębiorcom pełną realizację obowiązków, tzn. zarówno ewidencję odpadów, jak i sprawozdawczość odpadową? Tak, choć oczywiście jest dużo drobnych niedociągnięć oraz brakuje jeszcze wielu funkcjonalności rejestru BDO. Niektóre informacje muszą być zbierane także poza rejestrem BDO. Przedsiębiorcy czekają na usprawnienie funkcjonowania systemu oraz rejestru BDO. Część postulatów przedsiębiorców w zakresie BDO została wprowadzona poprzez aktualizacje bazy oraz rejestru BDO. Na początku 2024 roku należy oczywiście spodziewać się dalszych zmian w rejestrze BDO, w tym także nowych obowiązków, szczególnie, że po wyborach zmianie uległo kierownictwo ministerstwa. Od stycznia 2024 roku weszły w życie zmiany w ustawie o odpadach. Nowe przepisy prawa zmuszają przedsiębiorców, którzy w 2022 roku nie byli wpisani w rejestrze BDO, do ponownej oceny obowiązku rejestracji w BDO.
Kogo dotyczy obowiązek rejestracji w BDO w 2024 roku
Na pytanie, kto powinien uzyskać rejestrację w BDO, nie ma niestety prostej odpowiedzi. Po prostu przepisy są skomplikowane! Rejestracja w BDO może wynikać z kilkunastu różnych ustaw, kategorii podmiotów podlegających wpisowi w BDO jest kilkadziesiąt, a w 2024 roku dojdą kolejne. W zakresie ewidencji odpadów nie ma listy podmiotów lub rodzajów działalności, które muszą być wpisane do rejestru BDO.
Żeby ustalić, czy w danym przypadku istnieje obowiązek rejestracji w BDO w zakresie wytwarzanych odpadów, trzeba przeanalizować, jaki status mają odpady wytwarzane w firmie lub instytucji. Następnie należy ustalić prawidłowe kody odpadów, i tu, uwaga, kryje się najwięcej pułapek, bo np. szkło może mieć nadane kilkanaście różnych kodów odpadów w zależności od rodzaju wykonywanej działalności. Gdy już to zrobimy, należy sprawdzić, czy przypadkiem nie możemy skorzystać z jednego z 46 wyjątków w tym zakresie.
Obowiązek rejestracji w BDO może wynikać z różnych ustaw. Czy sklep internetowy, sprzedawca na Allegro, piekarnia lub np. pizzeria powinny być zarejestrowane w BDO jako podmioty wprowadzające produkty w opakowaniach? W większości przypadków zapewne tak, ale oczywiście są wyjątki i wszystko zależy od szczegółów prowadzenia działalności. Generalnie jest kilkadziesiąt różnych powodów zapisanych w kilkunastu różnych ustawach, dla których firma może mieć obowiązek uzyskania wpisu w rejestrze BDO.
Przykładowo obowiązek rejestracji w BDO do 24 sierpnia 2023 mają niektóre punkty handlowe oraz gastronomiczne (czytaj więcej o BDO w gastronomi oraz handlu).
W okresie od 1 stycznia 2023 do 15 marca 2024 należy złożyć w BDO nowe sprawozdanie odpadowe za 2023 rok. Trwają prace legislacyjne nad wprowadzeniem obowiązku wpisywania do BDO danych o fakturach VAT powiązanych z KPO. Zamiana ta ma doprowadzić do połączenia danych z rejestru BDO z danymi zawartymi w plikach JPK VAT przedsiębiorców. Dostęp do danych zgromadzonych w rejestrze BDO mają także uzyskać służby skarbowe.
Rejestr BDO jest niezbędnym i obowiązkowym narzędziem gospodarki odpadowej przedsiębiorstw. W latach od 2020 do 2024 system BDO przechodził prawdziwy test, a wraz z nim setki tysięcy firm, które rozpoczęły proces wystawiania kart przekazania odpadów (KPO) online w systemie BDO. Jednocześnie od stycznia wprowadzono szereg zmian zwalniających część firm i instytucji z rejestracji w BDO, czyli Bazie danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce odpadami, zwanej także Bazą danych odpadowych. Dodatkowo dla firm mających problemy z BDO roku tymczasowo zezwolono ponownie na wystawianie dokumentów ewidencji odpadów w formie papierowej z wykorzystaniem nowych wzorów. Wszystkie te zmiany nie zmieniają jednak podstawowej zasady, że od 1 stycznia 2021 roku przedsiębiorcy, którzy uzyskali wpis do rejestru BDO za pomocą BDO prowadzą ewidencję odpadów oraz sprawozdawczość odpadową. Warto przypomnieć, że obowiązek wpisu do rejestru BDO mają przedsiębiorcy, którzy w swojej działalności wytwarzają odpady inne niż odpady komunalne wytwarzane przez pracowników, chyba że znajdują się one na liście odpadów zwolnionych z ewidencji odpadów od 2020 roku. Lista zwolnień z rejestracji w BDO została od 1 stycznia 2020 roku poszerzona z 18 do aż 46 rodzajów odpadów. Dla wielu firm, które zarejestrowały się w BDO przed 2020 rokiem, oznacza to możliwość wyrejestrowania się z BDO.
Rejestracji w BDO w 2024 roku podlegają podmioty, które podpadają pod jedną z poniższych ustaw:
- Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (każdy, kto musi prowadzić ewidencję odpadów). Przykładowo: gabinety stomatologiczne, gabinety lekarskie, warsztaty, firmy produkcyjne, solaria, zakłady kosmetyczne, duże biura, firmy budowlane.
- Ustawa z dnia 13 czerwca 2013 r. o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi (rejestracji w BDO z tytułu opakowań podlegają przykładowo: sklepy internetowe, gastronomia, importerzy towarów z EU lub poza)
- Ustawa z dnia 24 kwietnia 2009 r. o bateriach i akumulatorach
- Ustawa z dnia 11 września 2015 r. o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym
- Ustawa z dnia 20 stycznia 2005 r. o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji
- Ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej (w tym gastronomia oraz handel w zakresie produktów jednorazowych z tworzywa sztucznego)
- Ustawa z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach.
Rejestracja w BDO dla nowych podmiotów od 24 maja 2023 roku!
Od 24 maja 2023 roku wprowadzono obowiązek rejestracji w BDO dla nowych podmiotów, miedzy innymi punktów handlowych oraz gastronomicznych, wprowadzających do obrotu określone produkty jednorazowego użytku z tworzywa sztucznego. Podmioty te muszą złożyć do marszałka województwa właściwego ze względu na siedzibę podmiotu wniosek o rejestrację w BDO. Wniosek należy złożyć elektronicznie za pośrednictwem systemu BDO w okresie od 24 maja 2023 r. do 24 sierpnia 2023 r.
Od 24 maja 2023 wybrane firmy handlowe oraz gastronomiczne mają obowiązek rejestracji w BDO.
Obowiązek rejestracji związany jest z udostępnianiem lub oferowaniem w punktach handlowych, gastronomicznych oraz w urządzeniach vendingowych produktów jednorazowego użytku lub produktów w opakowaniach jednorazowych z tworzywa sztucznego. Nowe przepisy wprowadzają obowiązek pobierania opłaty przez jednostki handlu detalicznego, jednostki handlu hurtowego lub jednostki gastronomiczne w przypadku oferowania przez nie opakowań jednorazowego użytku z tworzywa sztucznego. Podmioty takie od dnia 24 maja 2023 roku mają także obowiązek prowadzenia ewidencji opakowań. Mechanizm ten jest analogiczny do opłaty recyklingowej za torby na zakupy z tworzywa sztucznego.
Nowy obowiązek rejestracji w BDO dotyczyć będzie takich opakowań jak kubki na napoje, w tym ich pokrywki oraz wieczka, czy pojemniki lub pudełka na posiłki. Rejestrować będą musiały się przede wszystkim lokale gastronomiczne, restauracje, kawiarnie, cateringi, food trucki, fast foody, ale także sklepy oraz hurtownie z tego typu produktami z tworzyw sztucznych. Przeczytaj więcej o nowych obowiązkach związanych z BDO dla punktów gastronomicznych oraz handlowych.
Kto nie podlega wpisowi do rejestru BDO w 2024 roku?
- osoby fizyczne oraz jednostki organizacyjne niebędące przedsiębiorcami, wykorzystujące odpady na potrzeby własne, zgodnie z art. 27 ust. 8 ustawy o odpadach
- podmioty władające powierzchnią ziemi, na której są stosowane komunalne osady ściekowe w celach „rolniczych”, zwolnione z obowiązku uzyskania zezwolenia na przetwarzanie odpadów
- podmioty prowadzące działalność inną niż działalność gospodarcza w zakresie gospodarowania odpadami, które zbierają odpady opakowaniowe i odpady w postaci zużytych artykułów konsumpcyjnych, w tym zbieranie leków i opakowań po lekach przez apteki, przyjmowanie zużytych artykułów konsumpcyjnych w sklepach, systemy zbierania odpadów w szkołach, placówkach oświatowo-wychowawczych, urzędach i instytucjach (nieprofesjonalna działalność w zakresie zbierania odpadów);
- podmioty transportujące samodzielnie wytworzone przez siebie odpady.
Zmiany w BDO w 2024 roku!
Zmiany związane z funkcjonowaniem BDO (Bazy Danych Odpadowych)
- Nowy obowiązek rejestracji (lub aktualizacji wpisu) dla punktów handlowych oraz gastronomicznych, wprowadzających do obrotu określone produkty jednorazowego użytku z tworzywa sztucznego
- Nowe przepisy wymuszające obowiązek aktualizacji wpisu w rejestrze BDO dla wytwórców odpadów budowlanych o nowe kody
- W styczniu 2024 r. aktualizacja rejestru BDO: moduł ewidencyjny oraz sprawozdawczy
- Nowe zasady selektywnego zbierania i przekazywania odpadów budowlanych od 2025
- Aktualizacja systemu BDO, wdrożona we wrześniu 2022 r.
- Zmiany w obowiązkach wytwórcy, który wstępnie magazynuje odpady od 1 stycznia 2022 r.
- Zaostrzenie przepisów w zakresie kar i odpowiedzialności wytwórcy odpadów oraz gospodarujących odpadami, obowiązujące od 23 września 2021 r.
- Aktualizacja systemu BDO z dnia 9 sierpnia 2021 r.
- Nowe przepisy dotyczące pobierania opłat od wydawanych w punktach handlowych oraz gastronomicznych produktów oraz opakowań jednorazowych z tworzywa sztucznego
- 9 sierpnia 2021 r. wprowadzone ważne zmiany w systemie BDO
- W styczniu 2021 wdrożono aktualizację modułu ewidencyjnego rejestru BDO
- Zapowiadane na styczeń 2021 zmiany w module sprawozdawczym
- Trwają prace nad wprowadzeniem obowiązku wprowadzania danych z faktur VAT do BDO
- Listopadowa aktualizacja BDO wprowadziła zmiany w module sprawozdawczym bazy danych odpadowych ułatwiające korektę sprawozdań odpadowych
- Nowa wersja systemu BDO v2.5.1 z dnia 2 września 2020
- Nowa wersja systemu BDO v2.4 z dnia 3 sierpnia 2020
- Nowelizacja ustawy o odpadach obowiązująca od 1 sierpnia 2020
- Aktualizacja BDO z dnia 16 lipca 2020 roku
- Nowa wersja systemu BDO v2.3.1 z dnia 29 czerwca 2020 z nowymi sprawozdaniami oraz zmianami w tworzeniu kart w BDO
- Nowelizacja ustawy o odpadach z 14 maja 2020 roku (nowe terminy dla 6 rodzajów sprawozdań)
- Nowelizacja ustawy o odpadach z 31 marca 2020 roku
- Nowelizacja ustawy o odpadach z 23 stycznia 2020 roku
- Rozporządzenie Ministra Klimatu z dnia 2 stycznia 2020 r. w sprawie katalogu odpadów (obowiązuje od 7 stycznia 2020)
- Rozporządzenie Ministra Klimatu z dnia 23 grudnia 2019 r. w sprawie rodzajów odpadów i ilości odpadów, dla których nie ma obowiązku prowadzenia ewidencji odpadów (obowiązuje od 1 stycznia 2020)
Wiele podmiotów o Rejestrze BDO dowiedziało się stosunkowo niedawno, jednak termin składania wniosków o rejestrację dla większości z nich upłynął 24 lipca 2018 roku. Także obowiązek ewidencji odpadów nie jest niczym nowym. Nowością jest obowiązek prowadzenia ewidencji odpadów on-line za pomocą rejestru BDO. Zmianę tą można porównać do wprowadzenia w księgowości plików JPK. Jeżeli podmiot ma obowiązek prowadzenia ewidencji odpadów, musi zarejestrować się w rejestrze BDO, by uzyskać od marszałka województwa 9-cyfrowy numer rejestrowy. Lista podmiotów zobowiązanych do rejestracji w BDO jest oczywiście dłuższa.
Przepisy pozwalały na papierową ewidencję odpadów tylko do dnia 1 stycznia 2021 roku!
Numer BDO muszą posiadać nie tylko zakłady produkcyjne czy firmy odpadowe, ale także np. gabinety stomatologiczne, apteki, gabinety lekarskie, weterynarze, warsztaty samochodowe, firmy budowlane, jednostki badawcze, tartaki. Obowiązek rejestracji w BDO mają także sklepy (istnieją wyjątki) oraz w niektórych sytuacjach nawet zwykłe firmy, których działalność sprowadza się do zwykłej przy biurowej czy firmy handlowe. W szczególny sposób zobowiązane do rejestracji są firmy wprowadzające produkty w opakowaniach. Więcej dowiesz się z poradnika Ewidencja odpadów 2022 – Poradnik BDO.
Poradnik ma na celu przybliżenie nowych obowiązków związanych z rejestrem BDO oraz ewidencją odpadów, z którymi od 1 stycznia 2020 roku mierzą się polscy przedsiębiorcy. Dowiesz się z niego, jakie obowiązki spoczywają na twojej firmie i jakie kroki należy w związku z tym podjąć. Odpowiemy na pytanie, czy powinieneś zarejestrować się w rejestrze BDO i czy masz obowiązek prowadzenia ewidencji odpadów w systemie BDO. Z publikacji dowiesz się, kto ma obowiązek umieszczania numeru rejestrowego BDO na fakturach.
Pamiętaj, w większości przypadków poza rejestracją w BDO masz też obowiązek prowadzenia ewidencji odpadów!
Firmy, które nie uzyskały numeru rejestrowego BDO, mogą mieć problemy z przekazaniem wytworzonych odpadów. Wytwórca odpadów innych niż komunalne ma obowiązek prowadzić ewidencję wytworzonych odpadów i samodzielnie wystawić elektroniczną KPO w systemie BDO.
Zarejestrowałeś się w BDO? Musisz złożyć w BDO sprawozdanie za 2022 rok!
Numer rejestrowy w BDO należy umieszczać na dokumentach:
- Kartach przekazania odpadu
- Kartach ewidencji odpadu
- Dokumentach związanych z transportem odpadów
- Niektórych fakturach.
Oficjalną datą utworzenia rejestru podmiotów wprowadzających produkty, produkty w opakowaniach i gospodarujących odpadami jest zgodnie z komunikatem zamieszczonym w Monitorze Polskim 24 stycznia 2018 roku. Do 2020 roku BDO pełniło wyłącznie funkcję rejestru, a nadany numer rejestrowy wpisywano w dokumentach papierowych.
Podmioty wytwarzające odpady nieposiadające pozwolenia na wytwarzanie odpadów lub pozwolenia zintegrowanego, składają wniosek o wpis do rejestru wypełniając Dział I oraz Dział XII formularza rejestrowego (pozostałych działów nie przesyłamy).
REJESTRACJA W BDO TYLKO ON-LINE
Rejestracja w BDO – kto musi zostać wpisany do rejestru?
Podstawą uzyskania wpisu w rejestrze jest złożenie przez podmiot ewidencjonujący odpady wniosku w formie elektronicznej za pośrednictwem systemu BDO (potrzebny profil zaufany)
Uwaga, podmioty wytwarzające odpady nieposiadające pozwolenia na wytwarzanie odpadów lub pozwolenia zintegrowanego muszą złożyć wniosek o wpis do rejestru BDO!
Część podmiotów zwolniona jest z obowiązku składania wniosków rejestracyjnych.
Marszałek województwa dokona z urzędu wpisu do rejestru BDO dla podmiotów gospodarujących odpadami, które (art. 51 ustawy o odpadach):
- uzyskały pozwolenie zintegrowane
- uzyskały pozwolenie na wytwarzanie odpadów
- uzyskały zezwolenie na zbieranie odpadów lub zezwolenie na przetwarzanie odpadów
- uzyskały decyzję zatwierdzającą program gospodarowania odpadami wydobywczymi lub zezwolenie na prowadzenie obiektu unieszkodliwiania odpadów wydobywczych
- uzyskały koncesję na podziemne składowanie odpadów na podstawie ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. – Prawo geologiczne i górnicze
- uzyskały wpis do rejestru działalności regulowanej w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości – na podstawie ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz. U. z 2017 r. poz. 1289 i 2056).
Kto dokonuje wpisu do rejestru BDO?
Wpisu do rejestru BDO dokonuje Marszałek Województwa (zobacz wykaz), właściwy ze względu na miejsce zamieszkania lub siedzibę podmiotu, ewentualnie właściwy ze względu na miejsce wykonywania działalności. Wpis w rejestrze BDO dokonuje się na podstawie decyzji administracyjnej.
Numer rejestrowy BDO
Numer rejestrowy BDO jest indywidualny i unikalny, składa się z 9 cyfr arabskich. Marszałek Województwa nadaje nr rej. BDO, przypisując podmiotom kolejne wolne numery. Przykładowy numer rejestrowy BDO wygląda następująco: 000092849. W dokumentach służących do ewidencji odpadów należy zawsze podać wszystkie dziewięć cyfr. Co istotne, znając numer kontrahenta, możemy sprawdzić w rejestrze BDO, jakie pozwolenia lub decyzje posiada. Przekazując odpady mamy obowiązek weryfikacji w rejestrze BDO uprawnień podmiotu przejmującego odpady.
Kogo dotyczy obowiązek rejestracji w BDO?
Od kiedy rejestr BDO
Pierwsza odsłona rejestru BDO, czyli rejestru podmiotów wprowadzających produkty, produkty w opakowaniach i gospodarujących odpadami pojawiła się już 23 stycznia 2018 roku (tylko rejestr BDO). 16 grudnia 2019 roku rejestr BDO zamienił się w system BDO, czyli „Bazę danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce odpadami”, a od stycznia 2021 przepisy prawa zobowiązują do prowadzenia ewidencji odpadów tylko i wyłącznie za pośrednictwem systemu BDO.